پيرو تفكرى دربارۀ وقايع اخير ايران
[2018-03-01]   [ جمشيد قراجه داغى]
يكى ازدوستان بسيارعزيز با ارسالِ نوارِ صحبت آقاى تاجزاده، يكى ازسردمدارانِ با اعتبارِ اصلاح طلبى، پرسشى در بارۀ امكان اصلاح پذيرى جمهورى اسلامى ونقش اصلاح طلبان در اين راه داشت كه حيفم امد شما را در اين گفته سهيم نكنم. سؤال اين دوست براى من يادآور تاسف انگيز شكست ها و بيهودگى كوششهائى است كه دراين سالها براى نفوذ درفيلترهاى ذهنى هموطنان مكتبى بكار برده ام. فيلترهائى كه از همكنشى سه مكتب يا ايدئولوژى ملى گرائى، سنت يا مذهب گرائى و چپ گرائى،...

تفكرى در باره وقايع اخير ايران
[2018-01-14]   [ جمشيد قراجه داغى]
وجود شرايط درد آورى كه اين روز ها مردم صبور ما را به خيابانها كشانده است نتيجه تسلط يك مكتب مذهبى بنام ”جمهورى اسلامى“ است كه در ان اينده ايران و مردمانش در مقابل منافع خيالى “اسلام عزيز” ازهيچ اولويتى برخوردار نيست. من ازاين اگاهى، كه اين روز ها بنحوى در شناخت اين درد در جنبش مردم ما متجلى شده است، حتى اگر ناقص هم باشد، خوشحالم چونتصوير يك "اينده ديگرى" براى ايران را در اين حركت ميبينم. و با همه دل نگرانى از عواقب تهديد آميز اين حركت نميتوانم...

نظم پنهان اسلامى كردن علوم انسانى در ايران
[2016-06-16]   [ جمشيد قراجه داغى]
اين چند خط را در رابطه با دستور اسلامى كردن علوم انسانى در دانشگاههاى ايران نوشته ام. بيشتر ازآنچه فكر ميكردم وقت مرا گرفت . نتوانستم ازآن بى تفاوت بگذرم چون به فرهنكى مربوط ميشود كه با اكثر ما پيوندى ناگسستنى دارد و با همه زيبائى خود نيازمند يك تحول بنيانيست. مطمئنا مظلوم پرستى و مستضعف پرورى، دراين دنياى آشفته، راه آينده نيست. خوشبختانه اين چالش بعهده نسل جوان بخصوص بانوان دلير ايران است كه خود به اين مهم آگاهند. همكنشى يا تعامل دوجريانِ...

شـکـوفـائـی و تـوسـعـۀِ سیـستـم هـایِ اجتـماعـی- فرهنـگـی
[2016-05-09]   [ جمشيد قراجه داغى]
انسـانهـا هـم گرایـش مشـابهـی مثـل کـربـن دارنـد وبا هـم ترکیـب میشـونـد وروابـط متفاوتـی برقرارمیکننـد که نوعـی ساختار تعاملـی با یک سیـستـم اجتـماعـی پـدیـد می آورد. تعـامـلات میـان عـوامـلِ هـدفمنــدِ یک گـروه شـکلهـای مخـتـلفـی دارد. بازیگران اجتـماعـی ممکـنســت در تـعـدادی از تمـایـل هـا بـا هـم همکـاری ولـی در تعـدادی دیگـر رقابـت کننـد ودرجاهایـی باهـم تعارض داشتـه باشنـد و هـمـۀ ایـن روابـط گـونـاگـون در یک زمان روی میـدهـد....

نامه اى بيك دوست قديمى.
[2016-04-20]   [ جمشيد قراجه داغى]
اصرار كرده اى كه دانسته هاى خود را در باره عوامل سقوط حكومت شاه و نقش امريكا را در اين جريان برايت بنويسم. با اينكه اين قصه سر دراز دارد ولى به حق دوستى سعى ميكنم در هر فرصت چند صفحه اى برايت بنويسم ولى ميخواهم بدانى كه اين فقط برداشت شخصى من از وقايع ايست كه باعث سقوط رژيم ايران شده است. ادعاى تحقيق در كار نيست، حتى ياداشتهائى هم كه در اين مورد داشتم همگى در تهاجم و مصادره منزلم ازبين رفته است. راستش را بخواهى نميدانم تحقيق علمى دراين باره يعنى...

اصـل چنـد بُعـدی بـودن سیـستـم هـای اجتمـاعــی- فرهنگـی (نظـام های اجتمـاعــی).
[2016-04-20]   [ جمشيد قراجه داغى]
در بیشتر فرهنگ ها مغالطه ای بعنوان دوگانگی در بازی "جمع صفر"، برخورد با گرایش های متضاد را تحت تسلط خود در آورده است. همه چیز بصورت زوج های متضاد نُمود پیدا میکننـد: آزادی/امنیت، نظم/آشفتگی، جمع گرائی/فرد گرائی، مدرنیسم/سنت، هنر/علم و بسیاری دیگر. این گرایش های متضاد بشکلی تلقی میشوند که بُرد یکی بمعنای باخت دیگری است و بعبارت دیگرآنها را جمع ناپذیـرو همزیستـی بین آنها را امکان پذیـر نمی دانند.

انتخاب چیست؟ مـؤلفــه های آن کدامنــد وسیستـم های هدفمنـد مانند جامعه، سازمان و انسان برچه اساسی انتخـاب میکننـد؟
[2016-04-19]   [ جمشيد قراجه داغى]
زمانـی مثلا" داشتـن اطلاعـات دربارۀ مشتـریـان یک مزیــت رقابتــی بـود، امـا امـروز نیسـت. برای حفظ موقعیـت رقابتـی، شخص بایـد به سطح دیگـری حرکـت کنـد، یعنـی به سطح دانـش بـرود و به چگـونگـی رفتـار مشتـریان دست پیـدا کند. بعبارت دیگـراو بایـد یـاد بگیـرد کارهائـی که مشتـریان انجـام می دهنـد چگـونـه انجـام می دهنـد. سپس، برای اینکـه یک بازیگـر مؤثـر باقـی بمانــد بایـد به سطحی بالاتر یعنـی به سطح فهمیـدن برود و درک کنـد که کارهائی که مشتـریان...

گفتگو با جمشيد قراجه داغي
[2016-04-16]   [ جمشيد قراجه داغى]
جمشيد قراجه داغي از جمله كساني هستند كه در پيشبرد نسل سوم تفكر سيستمي كه در آن طراحي تعاملي، هستهي اصلي روش شناسي سيستمي را تشكيل مي دهد، نقش عمدهاي داشته است. وي داراي بيش از 25 سال تجربه در به كارگيري روش شناسي سيستمي در فرموله كردن برنامه هاي استراتژيك، پيشبرد معماري تجاري، سيستم هاي اندازه گيري و سيستمهاي آموزشي و كنترلي است. آقاي قراجه داغي از 1979 تا 1986 به عنوان استاديار علوم سيستمها در مدرسه وارتون دانشگاه پنسيلوانيا فعاليت داشته است. وي...

اصل مفاهیـم پـدیــداری (پیــدایشــی) در یک نظـام اجتمـاعــی
[2016-04-08]   [ جمشيد قراجه داغى]
مـن میتوانـم عاشــق باشـم، امّـا هیچکـدام از اجـزای بدن من نمیتـوانند عاشـق باشند. اگر شما مرا ازهـم بگسـلانیـد، پـدیـدۀ عشـق گُـم میشـود. بعـلاوه عشــق خـود را به هیـچیک از پنـج حـسّ آدمـی تسلیـم نمیکنـد. رنگ، صـدا یا عطـر و بُـو هـم نـدارد. نمیتـوان آنـرا لمـس کـرد یا چشیـد. پـس عشــق را چگونـه انـدازه میگیریـم؟ البتـه با آثـار آن. کسـی ممکنسـت بگویـد، "اگـر تـو عاشـق منـی، چـرا به مـن زنـگ نمی زنـی؟" یک چیـز در اینجا درسـت از آب در نمی...

ابعــادِ سیـستـم هـایِ اجتماعـی- فـرهنـگـی
[2016-04-05]   [ جمشيد قراجه داغى]
سـاختـار، عملکـرد و فـرآینــد همـراه با بستــرِمحیطـی مجموعه فراگیـری از متغییـرها را تشکیـل میـدهنـد که با هـم کُـل را تعـریـف میکننـد یا درکِ کُـل را امکانپـذیـر می سـازد. گذشتـه از آن، عــلاوه بر تکـرارِ بستـرِمحیطـی، ساختـار، عملکـرد و فـرآینــد، بایستـی عواملـی که کمک کننـده تولیـدِ کُل هستنـد را تشخیـص داده و درک کنیـم. طبـق تجربـۀ من ایـن عوامـل در تعـاملاتِ میـان پنـج بُعــدِ یک سیـستـمِ اجتماعـی قـراردارنـد. ایـن بُعـدهـا عبـارتنــد...

پیرو نامه ای بیک دوست و ٣٧ ‏سال فریبکاری و نابخردی
[2016-01-21]   [ جمشيد قراجه داغى]
در نامه پیشین. کفتگوئی داشتیم در باره چکونگی بوجود امدن و همکنشی پنج جریانی که بیک طوفان پیدایشی منجر شد و پایان نظام شاهنشاهی را در ایران رقم زد، ولی این نامه بیشتر در باره اینده است. در اینباره که پس از ٣٧ ‏سال درگیری با نظام جایگزین، هنوز نقطه نوری در این سیاهی کور دیده نمیشو د، و راه نجاتی از این تراژدی انسانی باسانی شناخته نیست. البته از هموطنانی که درجستجوی

باورهاى دروغين
[2011-09-27]   [ جمشيد قراجه داغى]
تا زمانيكه در زير بار ارعاب فرهنگى شهامت به چالش گرفتن باورهاى دروغينى که جزئى از هويت فرهنگى ما شده اند را نيافته ايم، روزگارمان بهمين روال خواهد گذشت.

تفکرﺳﻴـﺴﺘـﻢﻫﺎ- ﺯﺑﺎﻧﻰ ﻛﻞ ﻧﮕﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭﻙ ﺁﺷﻔﺘﮕﻰ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪگی
[2011-04-24]   [ جمشيد قراجه داغى]
راستی ﭼﻪ ﺧﺒﺮ ﺍﺳﺖ؟ ﻓﻜﺮ نمیکنم ﻛﺴﻰ ﺑﺪﺭﺳﺘﻰ ﺑﺪﺍﻧﺪ. ﺑﻌﻀﻰ ﻫﺎ می ﺒﺮﻧﺪ، ﺑﻌﻀﻰ ﻫﺎ می ﺒﺎﺯﻧﺪ، ﻫﺮ ﺩﻭ، ﺑﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ زیاد به دلایلی نادرست. دراین آشفته بازار، وقایع بی حساب ((Random احساس ناخوشایند وناامنی را هرآن درما زنده تر میسازد. ﺑﻄﻮﺭﻳﻜﻪ ﻣﻮﻓﻖ‌ﻫا هم ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﺑﺨﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﺑﺎﺯﻳﻬﺎ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﺍﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻭﺍﺩﻋﺎ ﻫﺎﻯﺧﺴﺘﻪ، ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺎﻟﺐ، ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺗﻮﻟﻴﺪ...

نقش پديده خود سامانى وخود مرجعى
[2011-04-11]   [ جمشيد قراجه داغى]
يكى ازمهمتـرين دستاوردهاى تئــورى كوانتــــم بازشناخت جهان بصورت يك نظام بازاست كه دائمأ درحال گسترش و افزايش پيچيدگيست. شگفت آنكه مطابق اين نظريه ذره هاى اتمى نيز بطور پويا رفتارى شبيه يك نظام باز و در نتيجه تمايل به نظم و خود سامانى را به نمايش ميگذارند. شايد جالب باشد كه بدانيد بوعلى سينا در هزار سال پيش در كتاب فلسفه شرق براى اولين بار امكان شگوفائى ماده را مطرح كرده است. اهميت اين نكته در اينستكه نگاه بوعلى به ماده نه مثل ارسطوی خاكى...

طرفيــن اصــلى دعـــوا
[2011-04-08]   [ جمشيد قراجه داغى]
میدانیم که یک نظام اجتماعی دارای پنج بعد اصلی است: نظام تولید وتوزیع قدرت، نظام تولید وتوزیع ثروت، نظام تولید وتوزیع دانش و مهارتها یا نظام آموزش، بعــد ارزشها که شامل نظام قضائی وچگونگی حل اختلافات و تضادهاست وبالاخره بعــد زیبــائــی که معرف جنبه ای ازرفتار فردی واجتماعیست که با پدیده هیجان سروکار دارد و معنی زندن بودن درآن مستتراست. زشت وزیبا،

چكيده اى ازيك نوشته طاغوتى در بحبوحه انقلاب شكوهمند
[2011-04-07]   [ جمشيد قراجه داغى]
برسى تاريخ، بازگوى كوششهاى خستگى ناپذيريست كه انسانها براى ايجاد يك نظم اجتماعى بر اساس يك سلسله تصاویر ايده ال به كـــار برده اند. اين مهــم بــارهـــــا توسط بيامبران، فلاسفه، رهبران اجتماعى و درسالهاى اخير توسط بعضى از نظامهاى بوروكراسى دولتى دنبال شده است

فرهنگ در نقش “نظام عامل” و تنظيم كننده رفتار اجتماعى
[2011-04-05]   [ جمشيد قراجه داغى]
همه ما كم و بيش با پديده اى بنام كامپيوتر كه به نحوى جزء لاينفك زندگى ما شده است اشنا هستيم و ميدانيم كه اين دستگاه بدون استثنا تحت كنترل برنامه عاملى كه درحافظه آن ذخيره شده است اداره ميشود. بدون برنامه عامل، كامپيوتر جعبه اى بيش نيست و بهيچ دردى نميخورد.

ايران ما نيازمند يك تحول فرهنگى است، چالشى دشوار كه گذشته از شهامت آگاهى نيز مى طلبد
[2011-03-22]   [ جمشيد قراجه داغى]
چندى پيش مقاله جالبى تحت عنوان: آيا ميتوان اميدوار بود؟ از استاد احسان يارشاطر بدستم افتاد كه در شماره ٦٧ فصلنامه ره آورد چاپ شده بود. در اين مقاله استاد با اتكا به نظريه جالب فرسودگى فرهنگى (١) كه خود آنرا تدوين نموده اند و يكسرى حقايق تلخ و غير قابل انكار تاريخى، احكامى صادر كرده اند كه با توجه ، به مقبوليتى كه اين برداشت، كم و بيش، بين نخبگان ما دارد و ارتباطى كه ميتواند با شرايط ايران داشته باشد لازم ديدم بحث چالشهاى ايران را با مرور بخشى...

گفتگوئى در باره فرهنگ ايران ميانه
[2011-03-21]   [ جمشيد قراجه داغى]
نوشتن اين چند سطر ادعأى شناخت فرهنگ ايران نيست ، بلكه دعوتى است براى گفتگو در باره آن. سطح متداول گفتگو هاى ما خود نشانه فقر دانشى است كه ما ايرانيان در باره عمق فرهنگ ملى، و چون و چراهاى رفتار اجتماعى خود داريم.