انتخاباتوترونيك!

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Twitter

Google

Yahoo

Delicious

بالاترین

دنباله

[2005-06-07]   [ علي رضا احمدوند]

راي گيري الكترونيك ياevoting ، يكي از روش هاي رو به رشد و در حال گسترش در برخي از كشورهاست. شايد تا چهار سال بعد، ديگر فرصت پيدا نكرديم درباره اين موضوع صحبت كنيم؛ پس وقت را غنيمت بدانيد و اين مطلب را با اين تيتر عجيب و غريب بخوانيد!

داستان علمي تخيلي: به جاي تلا ش براي خواندن اين تيتر عجيب كه از تركيب انتخابات و الكترونيك ساخته ايم، چشم انداز چندين ساله اي را تصور كنيد كه شرايط زير را برايتان مهيا كرده باشد: روز راي گيري در مسافرت هستيد (كاري يا تفريحي). در هتل يا محل اقامت تان از طريق اينترنت يا لپ تاپ مجهز به واي فاي وارد شبكه مي شويد. سايت (هاي) كانديدا(ها)ي مورد علاقه تان را مرور مي كنيد و به وب سايت اختصاصي راي گيري وارد مي شويد. مشخصات فرديتان را وارد مي كنيد تا يك كدID خاص همراه با رمز ورود به نشاني اي ميل تان ارسال شود. سپس بعد از وارد كردنID و رمز، فرم سفيد راي گيري جلو چشم تان ظاهر مي شود و پس از پر كردن، از شما مي خواهد تا اطلاعات را پيش از ارسال، تاييد كنيد. آن وقت است كه راي شما ثبت، حفظ و در سرور شبكه ذخيره مي شود. كار تمام است.! همين!
راي گيري الكترونيك ياevoting ، يكي از روش هاي متنوع جمع آوري آراي عمومي است كه به صورت الكترونيك انجام مي پذيرد. راي گيري الكترونيك شامل روش هاي زير است: راي گيري از طريق كيوسك هاي مخابراتي، اينترنت، تلفن، كارت هاي پانچ و اسكن نوري.
تاريخچه: از كي تا حالا؟
سيستم هاي راي گيري الكترونيك از اوايل دهه 1960 ميلادي كه كارت هاي پانچ رواج يافت، مورد استفاده قرار گرفته اند. به دنبال آن، سيستم هاي اسكن نوري (با نام ديگر(marksense ارايه شدند. اين سيستم ها در واقع از طريق اسكن قسمتي از كاغذ كه توسط راي دهنده علامت زده شده بود، كار مي كردند. پس از گذشت مدت زماني و در حدود دهه 1980، سيستم هاي راي گيري تلفني و به دنبال آن، سيستم هاي اينترنتي رواج بيشتري پيدا كردند كه عمدتا براي مقاصد راي گيري غيردولتي به كار مي رفتند، اما مسايل مربوط به امنيت اطلاعات و مشكلات مربوط به لو رفتن نتايج باعث شد تا كاربرد آن ها براي مقاصد انتخابات عمومي و دولتي با مشكل مواجه شود.
سيستم هاي الكترونيك ثبت مستقيم يا DRE (كه مخففDirect Recording Electronic است) ، نوع جديدتر شيوه هاي ثبت الكترونيك راي ها هستند كه نسبت به موارد قبلي مزاياي بيشتر و معايب كم تري دارند؛ از جمله اين كه در صورت اشتباه يا غيرواقعي بودن راي يا راي دهنده، بلافاصله به او بازخورد مي دهند و به علاوه، بلافاصله پس از پايان راي گيري نتايج آن ها آماده است.
قصد داريم در اين مقاله، راجع به سيستم هاي راي گيري الكترونيك كمي بيشتر صحبت كنيم؛ پس فعلا ورق نزنيد و با صفحه ما همراه باشيد!
تجارب: چه كشورهايي از اين ها دارند؟
كشورهاي مختلفي سعي كرده اند در سطوح مختلف از سيستم هاي راي گيري الكترونيك استفاده كنند؛ شايد بارزترين آن ها امريكاست كه هم در انتخابات اخيرش و هم در انتخابات سال 2000 اين سيستم ها را به كار گرفت. البته بگذريم از اين كه نتيجه اين انتخابات، خصوصا در سال 2000 آن قدر امريكايي ها را شوكه كرد كه به شدت به دنبال بازبيني وضعيت سيستم راي گيري الكترونيك شان رفتند، اما در كشورهاي ديگري از جمله برزيل و هند نيز براي جمع آوري آراي عمومي در سطح كلان از اين روش استفاده كرده اند. در سال 2002 بود كه قانون كمك به راي دادن امريكايي ها به تصويب رسيد و به كارگيري وسايل راي گيري الكترونيك در تمام ايالت هاي اين كشور اجباري شد. در نهايت به نظر مي رسد كه اكثر كشورها، روزي مجبور باشند در گوشه اي از ذهن شان به اين موضوع فكر كنند و يا آن را به اجرا در بياورند.
انواع سيستم هاي را ي گيري الكترونيك چه جوري هستند؟
سيستم هاي الكترونيك ثبت مستقيم:(DRE) جديدترين سيستم هاي راي گيري الكترونيك كه از صفحات حساس به لمس براي وارد كردن اطلاعات استفاده مي كنند، در اين دسته قرار مي گيرند. همان طور كه گفته شد، مزيت هاي مهمي از جمله ارايه بازخورد مستقيم به راي دهنده و شمارش فوري آرا پس از جمع آوري در اين سيستم ها وجود دارد، اما نكته مهم اين است كه پرينت و گزارش كاغذي راي شخص هم در اختيار او قرار مي گيرد تا آن را تاييد كند؛ بنابراين امكان تاييد راي از سوي خود فرد، كه در مساله امنيت راي دهي بسيار اهميت دارد، فراهم مي شود. در حالي كه در سيستم هاي بدون كاغذ و پرينت، راي دهندگان بايد به نرم افزار جمع آوري و شمارش اطمينان كافي داشته و از دقت آن مطمئن باشند تا با خيال راحت راي بدهند؛ مساله اي كه دست يابي به آن به اين راحتي ها هم نيست.
نمونه اي از دستگاه هاي مورد استفاده در راي گيري الكترونيك




بسياري از مجريان، پيمانكاران و يا شركت هايي كه اين سيستم هاي ثبت مستقيم را راه اندازي و نگهداري مي كنند، تمايل دارند تا به دلايل تجاري، از نرم افزارهاي انحصاري استفاده كنند؛ به همين خاطر، برخي از راي دهندگان و ناظران چنين انتخاباتي، از اين قضيه خوش شان نمي آيد و در ذهن شان علامت سوال ايجاد مي شود، اما نرم افزارهاي باز يا اصطلاحاOpen Source ، برخلاف ديدگاه نوع انحصاري يعني امنيت از طريق پنهان كردن ، اين اجازه را مي دهند كه بتوان داده هاي ثبت شده را دنبال و پي گيري كرد؛ چنين سيستم هاي بازي، درجات بالاتري از شفافيت را به همراه خواهند داشت و انحصار تحميل شده از سوي مجريان را از بين خواهند برد.
يكي ديگر از مزاياي اين سيستم ها، امكان گنجاندن فن آوري هاي كمكي براي افراد معلول، بي سواد يا با ناتواني هاي خاص است تا آن ها هم بدون اين كه شخص ديگري را دخيل كنند، بتوانند راي بدهند، اما در حال حاضر، بسياري از سيستم هايDRE لزوما راي چاپي يا پرينت نهايي قابل تاييد را نگه نمي دارند تا براي شمارش مجدد و تاييد به كار گرفته شود؛ به همين دليل، لازم است درباره امنيت اين سيستم ها باز هم چاره جدي تري انديشيده شود.
سيستم هاي اسكن نوري: در اين روش، فرد راي دهنده بر روي خانه هاي خاصي از يك برگه خاص علامت مي گذارد و راي مي دهد. سپس ورقه پر شده وارد صندوق مي شود. پس از پايان، مي توان برگه هاي راي را در همان محل يا در مراكز اصلي جمع آوري راي، وارد دستگاه كارت خوان (مشابه تصحيح پاسخ نامه هاي كنكور) كرد تا كل آرا محاسبه شود. چنان چه استفاده از دستگاه اسكنر نوري براي خواندن علامت ها، در همان محل انجام شود، معمولا اطمينان خاطر بهتري فراهم مي كند، چون در صورتي كه راي صحيح نباشد، همان جا پذيرفته نمي شود.
مشكل اين روش، همان مسايلي است كه اگر در پر كردن پاسخ نامه كنكور رعايت نمي كرديم (يا مي كرديم)، الان جاي بهتري بوديم! از جمله اين كه علامت هاي پر شده ممكن است تصادفا در خارج از خانه مشخص شده باشند، لزوما با ابزار يا قلم مخصوص پر نشده باشند، ناقص پر شده باشند و يا سهوا و از روي حواس پرتي پر شوند.
كارت هاي پانچ: در كارت هاي راي گيري پانچي، راي دهندگان براي نشان دادن انتخاب خود، سوراخ هايي روي كارت مخصوص ايجاد مي كنند. دو نوع اصلي آن ها عبارت اند ازDataVote و.Votomatic در روش اول، از يك ابزار برش و سپس از سيستم مكشي استفاده مي شود تا بخش بريده شده از كارت فرد راي دهنده را كاملا پاك و تميز كند؛ در روش دوم، دستگاه از راي دهنده مي خواهد تا با استفاده از قلم مخصوص يك سوراخ مربعي در كارت خود ايجاد كند.
راي گيري اينترنتي: در اين شيوه كه شايد بيشتر براي ما ملموس و مفهوم باشد، راي افراد به صورت آنلاين و از طريق يك صفحه خاص وب جمع آوري مي شود؛ البته راي گيري از طريق اي ميل هم بعضا مورد استفاده قرار گرفته است. در اين روش، شخص راي دهنده وارد سايت خاص انتخابات مي شود (با همان نرم افزار مرورگر خود [مثلا]IE و با كامپيوتر شخصي منزل يا محل كارش) و مشخصات خود را وارد مي كند تا پس از تاييد شدن، فرم خام و سفيد راي گيري جلو رويش قرار بگيرد. پس از پر كردن قسمت هاي لازم، دكمه ارسال يا اصطلاحاcast را كليك مي كند تا نتيجه به سرور سايت انتخاباتي ارسال شود.
بسياري از شركت ها و سازمان ها در حال حاضر از راي گيري الكترونيك براي انتخاب هيات مديره و يا هر پست سازماني ديگري استفاده مي كنند، اما استفاده از اين شيوه براي انتخابات عمومي كه بحث امنيت نتايج، محرمانه بودن و استانداردهاي مميزي و تاييد نتايج بسيار مهم تر و بالاتر است، مي تواند بسيار خطرناك باشد، چرا كه در كنار تمام خطرات مربوط به راي گيري معمول به شيوه الكترونيك، فن آوري هاي رايج فعلي در علوم كامپيوتر تاكنون نتوانسته اند براي مشكلات ذاتي امنيتي كه گريبان گير كامپيوترهاي شخصي، سيستم هاي عامل (خصوصا ويندوز) و خود اينترنت شده است، راه حل هاي مناسبي بيابند.
ضعف اصلي ساختار كامپيوترهاي شخصي، آسيب پذير بودن آن ها نسبت به رفتارهاي بدخواهانه هكرها و نفوذگرهاست كه از كانال هاي مختلف بسياري مي توانند به شيوه اي كه حتي كاربر دركي از آن نداشته باشد، در كار راي دهي او اختلال ايجاد كند؛ مثلا اين كه از راي دادن شخص در صفحه خاص سايت ممانعت به عمل آورند، محرمانه بودن راي را مخدوش كنند و يا بدون آگاهي فرد و پيش از آن كه راي را ارسال كند، محتوايش را تغيير دهند. حملات اينترنتي به سيستم هاي راي دهي، از تمام نقاط جهان امكان پذير است و ممكن است نتايج انتخابات را بدون حتي دانستن مسوولان يا كاربران مخدوش كند؛ حتي اگر حمله هكرها شناسايي هم بشود، ممكن است نتوان در همان لحظه عليه آن مقابله كرد.




هر گونه سيستم راي گيري كه به افراد امكان مي دهد تا از هر مكان شخصي دور و نزديكي به صورت تصادفي راي دهند، خطر فروش و خريد راي را به همراه دارد. به دليل همين مسايل جدي بود كه ارتش امريكا در جريان انتخابات رياست جمهوري سال 2004، عملا برنامهSERVE خود را كه امكان راي دادن پرسنل نظامي و خارج از كشور را فراهم مي كرد لغو كرد!
راي گيري تلفني: در اين روش، افراد راي دهنده به دو شكل مي توانند راي خود را اعلام شود؛ اول آن كه شماره تلفن هاي مختلفي براي هر يك از كانديداها اعلام شود و افراد به شماره تلفن خاص كانديداي مدنظرشان تلفن بزنند تا انتخاب خود را اعلام كنند. در حالت دوم ممكن است يك شماره تلفن مشترك اعلام كنند و آن وقت پس از برقراري تماس، از طريق اپراتور (انساني يا ماشيني) يا سيستم منوي تلفن، ورود اطلاعات انجام شود. مهم ترين نقطه ضعف اين روش، مشكل بودن تعيين و تاييد هويت راي دهنده است و اين كه به هر فرد فقط حق يك بار راي دادن داده شود، اما مهم ترين مزيت آن هم اين است كه به راحتي مي توان مشاركت افراد بيشتري را جلب كرد. البته بايد شرايط برقراري تماس در تعداد بالا فراهم شود تا مثلا پاسخ گويي به تماس هاي همزمان مقدور باشد و خط تلفن تعيين شده، به مدت طولاني به اشغال در نيايد.
راي گيري الكترونيك چه هنرهايي دارد؟
مزاياي راي گيري الكترونيك را مي توان در چند دسته تقسيم بندي كرد:
۱ هر دستگاه يا ماشين را مي توان طوري برنامه ريزي كرد كه به زبان هاي مختلف امكان نمايش يا ارايه اطلاعات را داشته باشد.
۲ امكان طراحي دستگاه ها به شيوه اي كه افراد داراي معلوليت ها يا بيماري هاي خاص هم بتوانند از آن ها استفاده كنند، وجود دارد.
۳ شمارش راي ها بسيار سريع تر و حتي به صورت همزمان قابل انجام است (البته با در نظر گرفتن اين كه نتايج بايد تا پايان زمان رسمي راي گيري كماكان مخفي بماند).
4 در اين روش هاي متنوع و مختلف هم مي توان راهي پيدا كرد كه مشاركت افراد را بيشتر كند.
۵ مي توان از هدفون يا فن آوري هاي صوتي و تصويري كمكي استفاده كرد تا در شرايط خاص، كار راي دهي را امكان پذير كند.
يعني را ي گيري الكترونيك بي اشتباه است؟
مشكلات خاص اين روش راي گيري، بسيار مهم و جدي است. شايد مهم ترين مساله، امنيت جمع آوري، حفظ، انتقال و شمارش داده هاست كه كماكان جزو چالش هاي آن به حساب مي آيد. نكته مهم ديگر، هزينه هاي راه اندازي، تجهيزات، آموزش و نظارت بر چنين سيستم عريض و طويلي است.
شش فرمان را ي گيري الكترونيك
هر سيستم راي گيري الكترونيك بايد شش اصل زير را مدنظر قرار دهد و از آن ها عدول نكند:
۱ گزينه انتخاب شده هر فرد راي دهنده، به عنوان يك راز كامل و فاش نشدني تلقي شود.
۲ هر فرد مشمول راي دادن، صرفا يك بار بتواند مبادرت به چنين كاري كند.
۳ امكان خريد و فروش و يا جابه جايي راي ها را فراهم نسازد.
۴ تمام آرا را به صورت دقيق گزارش دهد.
۵ سيستم راي گيري، در هر انتخاباتي امكان پياده سازي و اجرا داشته باشد.
۶ مميزي و تاييد آرا در سيستم مقدور باشد تا خطاهاي مربوط به اصول 42 كشف شود، اما مميزي و تاييد آرا نبايد اصل اول را خدشه دار كند.
آزمايشش هم هزينه برمي دارد
اتحاديه اروپا در حال تاسيس سيستم هاي ايمن تري است كه به هر فردي در هر حالتي (از سرباز محل خدمت گرفته تا شخصي كه در حال گذراندن تعطيلات است) اجازه مي دهد تا در منطقه خود، از طريق اينترنت در جريان انتخابات شركت كند. دولت انگلستان كه در سال 2001 پايين ترين آمار مشاركت راي دهندگان را در 90 سال گذشته داشت (59 درصد)، 30 ميليون پوند سرمايه گذاري كرد تا امكان انجام راي گيري به شيوه الكترونيك را تقويت كند. به علاوه، اتحاديه اروپا هم يك طرح آزمايشي
۲‎/۳ ميليون يورويي را در نظر گرفته تا راي گيري الكترونيك را در سه كشور (فرانسه، آلمان و سويس) به معرض امتحان بگذارد. بيش از يك ميليون استونيايي هم آماده هستند تا در انتخابات محلي سال 2006 از طريق اينترنت شركت كنند.
ما چكار كنيم؟
در كشور ما و بسياري از كشورهاي ديگر، امكانات فني راي گيري الكترونيك موجود نيست. طبيعي است كه راه اندازي چنين خدماتي، نيازمند سياست گذاري صحيح، در نظر گرفتن امكانات و از همه مهم تر ضرورت آن با توجه به وضعيت سواد و اطلاعات ميانگين جامعه است. اما ارايه اين مطلب شايد توانسته باشد در گوشه اي از ذهن شما خواننده محترم، روشي را توضيح دهد كه در آينده يا در شرايط خاص با آن برخورد مي كنيد يا حتي مي توانيد در شغل آينده تان به عنوان يك امكان جالب، در مقياس كوچك تر از آن بهره بگيريد.

---

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:

+ امواج آشپز! 

+ دستيار ديجيتال؛ در خدمت شما 

+ انتخاباتوترونيك! 

منبع: جوان

نسخه‌ی چاپی ارسال اين مطلب به دوستان

---

[نظر دهید]    [تعداد نظرهای ثبت شده در پیوند با این مطلب: ] 

.

---