چگونه براي آينده‌ي خود برنامه‌ريزي كنيم؟

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Twitter

Google

Yahoo

Delicious

بالاترین

دنباله

[2009-09-09]   [ سید علیرضا حجازی]

نوشته‌ي: سيد عليرضا حجازي

يكي از مهمترين جنبه‌هاي كاربردي آينده‌پژوهي ترسيم آينده‌هاي فردي است. به بياني ديگر يكي از اهداف يادگيري و تدريس دانش يا هنر آينده‌پژوهي اين است كه دست كم بتوانيم براي آينده‌ يا به تعبير بهتر آينده‌هاي خود برنا‌مه‌يزي كنيم. اگر آينده‌پژوهي در ساده‌ترين و كم‌ترين سطح قادر نباشد آينده‌هاي فردي را ترسيم نمايد، پس به چه دردي مي‌خورد؟

تاكون راه‌حل‌ها و روش‌هاي گوناگوني براي ترسيم آينده‌هاي فردي ارايه شده است و اين تنها به آينده‌پژوهان اختصاص ندارد، از كارشناسان فعال در حوزه‌ي مديريت گرفته تا اقتصاددانان و حتا كساني كه براي امتحانات سراسري و كنكورهاي دانشگاه‌ها برنامه‌ريزي مي‌كنند وارد اين عرصه شده‌اند و نسخه‌هاي گوناگون و در مواقعي سردرگم كننده‌اي را تجويز كرده‌اند.

اما رهيافت آينده‌پژوهي براي برنامه‌ريزي جهت آينده‌هاي فردي چيست؟ دانش آينده‌پژوهي به شما مي‌آموزد كه براي اين كار كافي است سه گام ساده‌ي زير را به اين ترتيب برداريد:

1. چارچوبي از اطلاعات مربوط به زندگي خودتان تهيه كنيد؛

2. از روي اين چارچوب اطلاعاتي سناريوهاي آينده‌ي خود را كشف و تدوين كنيد؛

3. از روي اين سناريوها، يك چشم‌انداز تدوين كنيد و سپس راهبردها و طرح‌هاي اقدام براي آينده‌ي خود را تدوين كنيد.

اگر اين سه گام را به شكل خلاصه‌ي زير بياموزيد و به اصطلاح آن را ملكه‌ي ذهن خودتان نماييد، مي‌توانيد آن را هميشه براي هر فعاليت آينده‌نگاري به عنوان روشي ثابت به كار ببريد:

1. گردآوري اطلاعات

2. تدوين سناريوها

3. تدوين چشم‌انداز، راهبرد و طرح اقدام

البته افزون بر اين‌نكات بايد به واقعيت‌هاي ديگري نيز توجه داشته باشيد. از جمله اين كه در كنار سناريوهايي كه تدوين مي‌كنيد، حتماً يك سناريو را در قالب يك شگفتي‌ساز ترسيم كنيد. سناريوي شگفتي ساز سناريويي است كه فراتر از روال عادي كه براي پيمودن مسير آينده در نظر گرفته‌ايد، خواهد بود. بهتر است در سناريوي شگفتي‌ساز بدترين و دشوارترين حالت را براي خود در نظر بگيريد، زيرا اگر خود را براي بدترين حالت آماده كرده باشيد، در صورت رويارويي با حالت‌هايي كه از شدت كمتري برخوردارند، به جاي ناراحتي احساسي از رضايت به شما دست خواهد داد و دور انديشي خود را تحسين خواهيد كرد.

حال به اين پرسش مي‌رسيم كه سه گام ياد شده را چگونه بايد برداريم؟ براي پاسخ به اين پرسش و در همان حال حفظ انسجام ذهني شما تنها عناوين مراحل هر يك از سه گام ياد شده را بر مي‌شمارم و از ارايه‌ي توضيح بيشتر خود داري مي‌كنم.



1. تهيه‌ي چارچوب اطلاعات زندگي:

1-1. مراحل زندگي خود را تعيين كنيد؛

1-2. حوزه‌هاي زندگي فردي و چيزهايي را كه به شما انگيزه مي‌دهند، تعيين كنيد؛

1-3. رويدادهايي را كه تاكنون در زندگي شما اتفاق افتاده‌اند، بر شماريد؛

1-4. اهداف و چيزهايي كه براي شما ارزش دارند را معين كنيد.



2. كشف و تدوين سناريوها:

2-1. مجموعه‌اي از سناريوهاي گوناگون را تهيه كنيد؛

2-2. چيزهايي را كه تاكنون گمان مي‌كرديد به شما انگيزه مي‌دهند، بيازماييد؛

2-3. چهار سناريو تهيه كنيد كه يكي از آن‌ها يك شگفتي‌ساز (يا مجموعه‌اي از شگفتي‌سازها) باشد.



3. تدوين چشم‌انداز، راهبرد و طرح اقدام

3-1. براي مرحله‌ي بعدي زندگي خود چشم‌اندازي را ترسيم كنيد؛

3-2. راهبردها (چگونگي رسيدن به چشم‌انداز) را معين كنيد؛

3-3. طرح‌هاي اقدام (نوع فعاليت و زمانبندي) را طراحي كنيد؛

3-4. طرح‌هاي احتياطي را (براي شگفتي‌سازها) در نظر بگيريد.

آنچه در اين مختصر ارايه شد، تنها سر نخ‌ها يا راهنماهاي اصلي و نشانه‌هاي كليدي براي حركت صحيح شما در مسير زندگي فردي رو به سوي آينده بود. پشتكار، تصميم‌گيري قاطع، خستگي‌ناپذيري، تلاش پيگير و اميد به رسيدن به آينده‌ي مرجح از ديگر عواملي هستند كه كوله‌بارهاي ضروري شما در اين مسير به شمار مي‌آيند. اين كوله‌بارها را حتماً به همراه داشته باشيد و تا رسيدن به مقصد، هرگز آن‌ها را بر زمين نگذاريد. موفق باشيد.

---

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:

+ فهم انسان معاصر از آينده - ۳بخش 

+ فهم انسان معاصر از آينده 

+ آينده را با چه ابزارهايي مي‌توان ساخت 

+ چگونه يك آينده‌پژوه راهبردي باشيم؟ 

+ پروتكل بين‌المللي آينده پژوهي 

+ آينده پژوهان كي مي‌خواهند آينده را بپژوهند؟ 

+ آينده‌پژوهي فرهنگي در 11 گام 

+ افول ستاره‌ي ديترمينيسم در كهكشان آينده‌انديشي 

+ آگاهی‌پژوهی: پیش‌نیاز آینده‌پژوهی  

+ استعدادهاي كشف نشده در قلمروي آينده‌انديشي 

+ جوليان جينز: پيام‌آور عصر آگاهي 

+ آگاهي‌پژوهي: پيش‌نياز آينده‌پژوهي - گفتار چهارم – آگاهي چه چيزي نيست؟ 

+ گريز جوليان جينز از خطاي ديرينه در فهم آگاهي – گفتار سوم  

+ آگاهي‌پژوهي: پيش‌نياز آينده‌پژوهي - گفتار دوم 

+ آیا اندیشه‌های ما به موزه سپرده خواهند شد؟ 

+ بیداری جمعی: دغدغه‌ی مشترك جهان آینده 

+ فهم انسان معاصر از آينده (بخش سوم و پاياني) 

+ آينده بي‌نهايت: كلان روندهايي كه جهان را در 5، 10 و 20 سال آينده بازآفريني مي‌كنند 

+ چگونه براي آينده‌ي خود برنامه‌ريزي كنيم؟ 

+ فهم انسان معاصر از آينده (بخش نخست) 

+ فهم انسان معاصر از آينده (بخش دوم) 

+ گفت و گوي دروني آينده‌انديشان  

+ چه ويژگي‌هايي يك آينده‌پژوه را ممتاز مي‌سازد؟ 

+ پيروزي مثبت انديشي بر تجربه گذشته‌نگر 

+ آيا براي  

+ بزرگترين چالش آينده‌انديشي 

+ افق 1404: عصر رويارويي قدرت‌هاي جهاني 

+ چگونه يك آينده‌پژوه راهبردي باشيم؟ 

+ همگرايي نيروهاي جهاني آينده‌ساز 

+ آينده اينترنت 

+ بومي‌سازي آينده‌پژوهي 

+ آينده‌پژوهي و نسل‌هاي آينده 

+ گام‌هاي هفت‌گانه در پياده‌سازي روش سناريو  

+ رسد خانه "آينده": تدبيري براي سونامي‌ تغيير 

+ تخيل علمي در مقام اسطوره شناسي آينده 

+ جهان آينده از روزمرگي رنج نخواهد برد 

+ آناتومي ذهن آينده‌انديش 

+ آینده ایده پردازی 

+ نگاهي به آينده‌پژوهي دانشگاهي 

+ گيل گمش: اسطوره اي كه الهام بخش آینده شد 

+ رویداد بزرگ آینده 

+ آینده شگفت انگیز فناوری های ترکیبی 

+ ثبت هویت دیجیتال بر دیوارهای تمدن سایبر 

+ انسان و مشکل ورود به آینده 

+ بهار و نوزایی فکری علاقمندان دانش و فناوری 

+ سیسیفوس های دنیای مدرن 

+ ایتوپیا: آرمان شهر الکترونیکی 

+ آيا "آینده" می تواند "مطمئن" باشد؟! 

+ 10 فناوري شگفت‏انگيز در آستانه‏ پيدايش 

+ 10 پيش‏بيني مهم براي سال 2008 ميلادي و فراتر از آن 

منبع: 160

نسخه‌ی چاپی ارسال اين مطلب به دوستان

---

[نظر دهید]    [تعداد نظرهای ثبت شده در پیوند با این مطلب: ] 

.

---