Iranian Futurist

بخش بزرگی از الیاف مصنوعی به کار رفته در لباس های امروزی در بستر اقیانوس ها ته نشین و باعث مشکلات زیست محیطی می شود.

تقریبا ۱۸ سال از تاریخی که یک کودک ۱۲ ساله در اجلاس زیست محیطی سازمان ملل متحد در برزیل دنیا را به سکوت فرا خواند، می گذرد. سورن سوزوکی سال ۱۹۹۲ از طرف یک سازمان حفاظت از محیط زیست کودکان در اجلاس زیست محیطی سازمان ملل متحد شرکت کرد و گفت: «من تنها یک کودک هستم و تمام راه حل ها را نمی دانم ولی می خواهم شما هم بدانید که شما نیز تمام راه حل ها را نمی دانید.

اگر نمی دانید که چگونه می توان آسیب هایی را که به محیط وارد کرده اید ترمیم کرد، خواهش می کنم که حداقل از آسیب رساندن بیشتر دست بردارید.» متاسفانه بشر هر روز آلودگی های جدیدی را بر تن زخم خورده سیاره زمین وارد می سازد، شاید در این میان فقط جای الیاف مصنوعی جدا شده از لباس های گرم زمستانی باقی مانده بود تا ضربه ای بر پیکر نحیف محیط زیست وارد کند.

اخیرا نتیجه یک تحقیق نشان داده که هر ماشین لباسشویی طی یک چرخه کامل شستشو تنها از یک پولیور ساده نزدیک به ۲۰۰۰ فیبر پلی استر بسیار کوچک را که با چشم قابل رویت نیستند، جدا می کند. الیاف مصنوعی راهی مسیرهای فاضلاب شده و در اکثر مواقع نهایتا سفر آنها به آب دریاها و اقیانوس ها ختم می شود.

پیامدهای این آلودگی گسترده هنوز مبهم است، اما متخصصان محیط زیست می گویند که فیبرهای پلاستیکی میکروسکوپی قابلیت آن را دارند که به حیات دریایی صدمه وارد کنند. حضور میکروپلاستیک های فوق الذکر در محیط زیست دریاها به تنهایی می تواند یک معضل به حساب آید، اما در این میان تخلیه زباله های پلاستیکی در حجمی وسیع تر نیز وجود دارد که بشدت به چشم می آیند. برای مثال توده ای عظیم از کیلومترها زباله انباشته شده پلاستیکی که در ساحل جنوبی کالیفرنیا پراکنده اند را نباید از نظر دور داشت. مارک براون که یک اکولوژیست از کالج دانشگاهی دوبلین است، می گوید: «فیبرهای پلاستیکی کوچکی که از چرخه تصفیه فاضلاب می گذرند و وارد سواحل می شوند، رفته رفته مساله ساز خواهند شد، اما متاسفانه تاکنون هیچ کس به این موضوع و تاثیراتش در سطح جهانی توجه نکرده است.» به همین دلیل براون و تیمش تصمیم گرفتند که داوطلبانی از سراسر دنیا را برای این پروژه دعوت به همکاری کنند. آنها شروع به برداشت نمونه از ۱۸ ساحل شنی مختلف کردند. در حالی که مجبور بودند هنگام برداشت نمونه، لباس هایی با الیاف کاملا طبیعی بپوشند تا به هیچ وجه کرک، پشم یا حتی نخی از لباس آنها وارد نمونه ها نشود. سپس نمونه ها به آزمایشگاه مرکزی در دانشگاه دوبلین ارسال شد و محققان با دقت زیاد، فرآیند جداسازی الیاف پلاستیکی را از ماسه آغاز کردند. این کار علاوه بر مسائل عدیده ای که به دنبال داشت، مستلزم آن بود که محققان بتوانند با دقت، الیاف پلاستیکی را از الیاف سلولزی و طبیعی جدا کنند. یک آنالیز شیمیایی نشان داد که نزدیک به ۸۰ درصد از این الیاف از جنس پلی استر یا آکرلیک که از ترکیبات عمده تشکیل دهنده منسوجات هستند، تشکیل شده است. این تحقیق نشان داد هیچ یک از سواحل، خالی از الیاف مصنوعی نیستند. اگر چنانچه یک فنجان ماسه (معادل ۲۵۰ میلی لیتر) از ساحل برداشت شود، بین ۲ تا ۳۱ نوع فیبر مختلف در آن یافت خواهد شد. بیشترین نمونه های آلوده به الیاف مصنوعی از سواحلی که در مجاورت مراکز پرجمعیت شهری واقع اند، برداشت شده است. این مساله گویای این است که شهرها منبع مهم آلاینده هایی از این دست هستند.

نکته: هر ماشین لباسشویی طی یک چرخه کامل شستشو تنها از یک پولیور ساده نزدیک به ۲۰۰۰ فیبر پلی استر بسیار کوچک را که با چشم قابل رویت نیستند، جدا می کند. الیاف مصنوعی راهی مسیرهای فاضلاب شده و در اکثر مواقع نهایتا سفر آنها به آب دریاها و اقیانوس ها ختم می شود

سیستم های فاضلاب از شهرها می آیند و تیم آقای بروان عقیده دارد الیاف پلاستیکی ممکن است از طریق فاضلاب وارد اقیانوس ها و دریاها شوند. در مورد نمونه های برداشت شده با قاطعیت می توان گفت که در جاهایی که لجن حاصل از تصفیه فاضلاب را تخلیه می کنند، الیاف مصنوعی را می توان هم در فاضلاب ها و هم در رسوبات دریاها و اقیانوس ها پیدا کرد. در تمامی نمونه های برداشت شده از آب دریاها و اقیانوس ها، جنس الیاف بیشتر از پلی استر و آکرلیک است و در این زمینه نمونه ها کاملا با نمونه های برداشت شده از سواحل مطابقت دارند. در نهایت محققان می خواستند بدانند که چگونه الیاف مصنوعی وارد فاضلاب می شود. ترکیبات پلی استر ـ آکرلیک، آنها را به البسه مشکوک کرد، لذا آنها توده ای از پولیورهای پشمی، لباس ها و پتوها از جنس پلی استر را جمع کردند و از ماشین های لباسشویی ۳ منزلی که به طور داوطلبانه می خواستند در این تحقیق نقشی ایفا کنند، برای چند ماه مطالعه و تحقیق استفاده کردند.

گروه تحقیق، فاضلاب این ماشین ها را جمع آوری و آن را فیلتر کرد تا کرک و پشم شسته شده از لباس ها مجددا مورد آزمایش قرار گیرند. براون می گوید: «پولیورهایی که از جنس پلی استر هستند، ممکن است در یک روز زمستانی به نظر گرم و راحت بیایند، اما واقعیت این است که این لباس های به ظاهر بی گناه می توانند به واسطه جدا شدن الیاف مصنوعی از آنها خبرهای خیلی بدی را برای محیط زیست در دریاها به ارمغان بیاورند».

مطالعات دیگر نشان داد که میکروپلاستیک های وارد شده به دریاها و اقیانوس ها می توانند آلاینده هایی نظیر د.د.ت را به خود جذب کنند. به علاوه تحقیقات بعدی نشان داده است انواع صدف های دوکفه ای، ذرات پلاستیکی ریز موجود در آب را می خورند و این ذرات بعدها وارد سیستم گردش خون و حتی سلول های این موجودات و سایر موجوداتی که از آنها تغذیه می کنند، خواهد شد. آقای بروان هشدار می دهد که اگر این موضوع حقیقتا در طبیعت رخ دهد، باید گفت که الیاف پلاستیکی می توانند به بشقاب های غذای ما هم راه پیدا کنند و حتی حضور خود را در غذاهای دریایی برای همیشه به ثبت برسانند.

هنوز مدرک روشنی مبنی بر تایید آلایندگی الیاف مصنوعی ارائه نشده است، غیر از این حتی تایید هم نشده که الیاف میکروسکوپی می توانند به حیات در دریاها آسیب برسانند، اما آقای بروان می گوید این مساله ارزش آن را دارد که کار بیشتری روی آن انجام شود. او اینچنین به بحث ادامه می دهد که الیاف های مصنوعی، گناهکار هستند مگر این که بی گناهیشان ثابت شود. وی در ادامه افزود: منسوجات و سازندگان ماشین های لباسشویی و حتی کارخانه های تصفیه فاضلاب باید به دنبال راهی باشند که الیاف را از دریاها و اقیانوس ها دور نگه دارند. لباس هایی که کرک و الیاف کمتری از آنها جدا می شود یا فیلترهایی که بتوانند حتی الیاف میکروسکوپی را به دام بیندازند، همه می توانند کمک موثری باشند. سایت علمی «و اکنون علم» یک نسخه از این تحقیق را برای یک لباس فروشی زنجیره ای معروف که یکی از مشهورترین تولیدکنندگان و فروشندگان پولیورهای کرکی است ارسال کرده تا نظر آنها را درباره راه هایی که بتواند مانع پراکندگی بیشتر الیاف مصنوعی شود، بداند. سخنگوی این شرکت گفته که این شرکت قصد دارد به همراه تامین کننده عمده الیاف خود این موضوع را تا پیدا کردن راه حلی معقول دنبال کند. این لباس فروشی در برنامه های زیست محیطی متعددی همکاری داشته است.

کریستوفر ردی، یک شیمیدان متخصص در زمینه مسائل مربوط به محیط زیست که در موسسه اقیانوس شناسی وودزهول مشغول به کار است، می گوید: «هنوز سخت است که بتوان گفت آلودگی ناشی از الیاف ریز دقیقا چه مشکلاتی و با چه طیفی را برای محیط زیست ایجاد خواهد کرد؟» قطعا این مساله نسبت به موضوع گازهای گلخانه ای و تاثیر آنها بر جو از اهمیت کمتری برخوردار است، اما وی نتایج تحقیقات اخیر را محرک مناسبی برای آغاز مطالعه روی این موضوع می داند و معتقد است گروه تحقیق باید مطالعات خود را تا زمان مشخص شدن دقیق اثر الیاف بر حیات دریایی ادامه دهد. به نظر می رسد این موضوع که انسان همیشه درصدد است تا راهی پیدا کند که زندگی راحت تری داشته باشد، اما هیچ وقت به عواقب آن فکر نمی کند، کسی را متعجب نخواهد کرد. واقعا چه چیز دیگری در اطراف انسان وجود دارد که او از آن برای آلوده تر کردن زمین استفاده نکرده است؟

مجله ScienceNOW

Iranian Futurist		Ayandeh-Negar
Welcome To Future		Tomorow is built today

	در باره ما	تماس با ما	خبرهای علمی	احزاب مدرن	هنر و ادبیات	ستون آزاد	محیط زیست	حقوق بشر	محیط زیست	صفحه‌ی نخست
	آرشیو	اندیشمندان آینده‌نگر	تاریخ از دیدگاه نو	انسان گلوبال	دموکراسی دیجیتال	دانش نو	اقتصاد فراصنعتی	آینده‌نگری و سیاست	تکنولوژی	از سایت‌های دیگر